Vroege ritmecontrole verbetert cardiovasculaire uitkomsten

Ondanks de huidige behandelingen treedt jaarlijks bij 5% van de AF-patiënten een majeure cardiovasculaire event op, zoals een beroerte, acuut coronair syndroom, hartfalen of cardiovasculaire sterfte. Dit risico is vooral verhoogd gedurende het eerste jaar nadat het AF is vastgesteld.

Eerdere studies naar ritmecontrole

Mogelijk is het beter om ritmecontrole vroegtijdig tijdens het ziektebeloop te starten. In eerder onderzoek is echter niet naar voren gekomen dat ritmecontrole met antiaritmica superieur is aan rate control bij patiënten met manifeste AF.

Kleine studies wezen erop dat AF-ablatie zou kunnen resulteren in een betere linkerventrikelfunctie en bij patiënten met AF en hartfalen in een afgenomen risico op nadelige events. Zo toonden enkele studies dat ritmecontrole, bijvoorbeeld met AF-ablatie, resulteert in een afgenomen risico op beroertes en overlijden.

Effectiever dan gebruikelijke zorg

In de EAST-AFNET 4-trial kregen 2789 patiënten met vroege AF en cardiovasculaire comorbiditeit willekeurig vroege ritmecontrole of de gebruikelijke zorg. Vroege ritmecontrole omvatte behandeling met anti-aritmica of AF-ablatie. Bij de gebruikelijke zorg bleef de ritmecontrole beperkt tot de behandeling van AF-gerelateerde symptomen.

De studie werd voortijdig stopgezet vanwege een duidelijk aangetoonde werkzaamheid. Op dat moment, na een mediane follow-up van 5,1 jaar, was het primaire eindpunt, een samenstelling van cardiovasculaire mortaliteit, beroerte of ziekenhuisopname vanwege hartfalen of acuut coronair syndroom, opgetreden bij 249 van de patiënten die waren toegewezen aan vroege ritmecontrole, en bij 316 patiënten toegewezen aan de gebruikelijke zorg (3,9 vs. 5,0 events per 100 persoonsjaren; hazard ratio 0,79; p = 0,005).

Hoewel bij vroege ritmecontrole meer bijwerkingen optraden, was de algehele veiligheid van beide strategieën vergelijkbaar. De patiënten hoefden niet langer of vaker opgenomen te worden.

Vroegtijdige ritmecontrole

De EAST-AFNET 4-studie toont aan dat vroege ritmecontrole resulteert in een lager risico op cardiovasculaire events dan de gebruikelijke zorg bij patiënten met vroege AF en cardiovasculaire comorbiditeit. Gezien deze resultaten kan het nuttig zijn om bij patiënten met vroege AF op korte termijn te starten met ritmecontrole.

Kirchhof P, Camm AJ, Goette A, et al. Early Rhythm-Control Therapy in Patients with Atrial Fibrillation. New Engl J Med. 2020, August 29. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2019422
Auteur: Drs. Daniël Dresden, medisch journalist